پاتوژن چیست؟

پاتوژن ارگانیسمی است که باعث بیماری می شود.

بدن شما به طور طبیعی پر از میکروب است. با این حال، این میکروب ها فقط در صورت ضعیف شدن سیستم ایمنی، بدن را دچار مشکل می کنند یا از طریق ورود به بخش هایی از بدن که استریل و عاری از میکروب هستند، می توانند بدن را با مشکل مواجه کنند.
پاتوژن ها با سایر میکروب ها تفاوت دارند و با ورود به بدن می توانند باعث بیماری شوند.

تمام آن چیزی که پاتوژن برای رشد و زنده ماندن نیاز دارد، یک میزبان است. هنگامی که پاتوژن خود را در بدن میزبان مستقر می کند، قادر است از پاسخ های ایمنی بدن جلوگیری کند و قبل از خروج از بدن و انتقال به یک میزبان جدید، از منابع بدن برای تکثیر استفاده کند.
پاتوژن ها بسته به نوع از چند طریق قابل انتقال است. آنها می توانند از طریق تماس با پوست، مایعات بدن، ذرات معلق در هوا، تماس با مدفوع و لمس سطح لمس شده توسط فرد آلوده، پخش شوند.

 

انواع پاتوژن

انواع مختلفی از پاتوژن هل وجود دارند، اما ما بر روی چهار نوع رایج تمرکز خواهیم کرد: ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها و انگل ها.

ویروس ها

ویروس ها از یک قطعه کد ژنتیکی مانند DNA یا RNA تشکیل شده اند و توسط یک پوشش پروتئینی (پاکت ویروسی) محافظت می شوند. هنگامی که آلوده می شوید، ویروس ها به سلول های میزبان در بدن شما حمله می کنند. سپس آنها از اجزای سلول میزبان برای تکثیر استفاده می کنند و ویروس بیشتری تولید می کنند.
پس از تکمیل چرخه تکثیر، این ویروس های جدید از سلول میزبان آزاد می شوند. این عمل معمولاً به سلولهای آلوده آسیب می رساند یا آنها را از بین می برد.
برخی از ویروس ها قبل از تکثیر مجدد می توانند برای مدتی خاموش بمانند. وقتی این اتفاق می افتد، ظاهراً فرد از عفونت ویروسی بهبود یافته است، اما دوباره بیمار می شود.
آنتی بیوتیک ها ویروس ها را از بین نمی برند، در نتیجه به عنوان درمانی برای عفونت های ویروسی بی اثر هستند. بسته به نوع ویروس، برخی اوقات می توان از داروهای ضد ویروسی استفاده کرد.

 

باکتریها

باکتری ها میکروارگانیسم هایی هستند که از یک سلول تنها ساخته شده اند. آنها دارای اشکال و ویژگی های متنوعی هستند و تقریباً در هر محیطی از جمله در بدن توانایی زندگی دارند. همه باکتری ها باعث عفونت نمی شوند. آنهایی که می توانند باکتری های پاتوژنی (بیماری زا) نامیده شوند.
هنگامی که سیستم ایمنی بدن شما توسط یک ویروس به خطر بیفتد، بدن‌تان می تواند مستعد ابتلا به عفونت های باکتریایی شود. وضعیت بیماری ناشی از ویروس باعث می شود که باکتری های معمولاً بی ضرر هستند تبدیل به پاتوژن شوند.
از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شود. برخی از سویه های باکتری در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم شده و درمان آنها را مشکل می کنند. بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) این مقاومت می تواند هم به طور طبیعی و هم به دلیل استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها رخ دهد.

 

قارچ

میلیون ها گونه مختلف قارچ بر روی زمین وجود دارد. فقط حدود 300 نوع از آنها به عنوان عامل بیماری شناخته شده‌اند. قارچ ها را می توان تقریباً در هر محیطی از جمله در خانه، فضای باز و پوست انسان یافت. وقتی قارچ ها بیش از حد رشد می کنند باعث عفونت می شوند.
سلولهای قارچی شامل یک هسته و سایر اجزای محافظت شده توسط غشا و دیواره سلولی ضخیم هستند. ساختار آنها می تواند کشتن آنها را دشوارتر کند.
بر اساس مطالعات در حال انجام، برخی از سویه های جدید عفونت های قارچی (مانند کاندیدا اوریس) به طور ویژه خطرناک هستند که باعث انجام تحقیقات بیشتری بر روی آنها شده است.
انگل ها موجوداتی هستند که مانند حیوانات ریز رفتار می کنند، درون یا روی یک میزبان زندگی می کنند و از آن تغذیه می کنند. عفونت های انگلی بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع هستند، اما ممکن است در هر جایی رخ دهند.
سه نوع اصلی انگل می توانند در انسان ایجاد بیماری کنند. این انگل‌ها عبارتند از:

  • تک یاخته ها، موجوداتی تک سلولی هستند که می توانند در بدن شما زندگی کنند و تکثیر شوند؛
  • هلمینت ها، ارگانیسم های بزرگتر و چند سلولی هستند که می توانند در داخل یا خارج بدن شما زندگی کنند و معمولاً به عنوان کرم شناخته می شوند؛
  • انگل های برون زی (ectoparasites)، ارگانیسم های چند سلولی هستند که روی پوست شما زندگی می کنند یا از آن تغذیه می کنند، مانند برخی از حشرات از جمله کنه و پشه.

 

انگل ها می توانند به روش های مختلفی از جمله از طریق خاک آلوده، آب، غذا و خون و همچنین از طریق تماس جنسی و گزش حشرات پخش شوند.

 

پاتوژن ها

بیماری های ناشی از پاتوژن ها (عوامل بیماری زا)

پاتوژن ها می توانند باعث ایجاد بیماری ها مختلفی شوند که از نظر شدت و چگونگی انتقال، متفاوت هستند. بیایید برخی از بیماری های ناشی از انواع مختلف پاتوژن ها را بررسی کنیم.

 

ویروس ها

ویروس ها می توانند باعث ایجاد تعدادی از عفونت ها شوند، بسیاری از آنها مسری هستند. نمونه هایی از بیماری های ویروسی عبارتند از:

  • سرماخوردگی
  • آنفولانزا
  • مننژیت
  • زگیل، از جمله زگیل تناسلی
  • تبخال دهانی و تناسلی
  • آبله مرغان / زونا
  • سرخک
  • گاستروانتریت ویروسی، از جمله نورو ویروس و روتا ویروس
  • هپاتیت A، B، C، D، E
  • تب زرد
  • تب دنگی
  • اچ آی وی و ایدز

 

باکتریها

چند نمونه از عفونت های باکتریایی عبارتند از:

  • گلودرد
  • عفونت ادراری (UTI)
  • گاستروانتریت باکتریایی، مانند مسمومیت غذایی سالمونلا یا عفونت اشریشیا کُلی
  • مننژیت باکتریایی
  • بیماری لایم
  • بیماری سل
  • سوزاک
  • سلولیت

 

قارچ

برخی از نمونه های عفونت های قارچی رایج عبارتند از:

  • عفونت های مخمر واژن
  • برفک
  • درماتوفیتوز
  • پای ورزشکار
  • خارش ژوک
  • عفونت های قارچی ناخن (onychomycosis)

 

انگلها

برخی از نمونه بیماری های ناشی از انگلی عبارتند از:

  • ژیاردیازیس
  • تریکومونیازیس
  • مالاریا
  • توکسوپلاسموز
  • کرم روده
  • شپش عانه

 

محافظت در برابر پاتوژن ها

موارد زیر روش هایی هستند که با رعایت آنها از خود و دیگران در برابر عوامل بیماری زا محافظت کنید.

  • دستان خود را مرتبا بشویید.
  • واکسن بزنید و اطمینان حاصل کنید که واکسیناسیون به روز است.
  • گوشت و سایر مواد غذایی را به طور مناسب تهیه، پخته و ذخیره کنید.
  • وقتی بیمار هستید، در خانه بمانید، به خصوص اگر تب، اسهال یا استفراغ دارید.
  • موارد شخصی، مانند تیغ یا مسواک را به اشتراک نگذارید.
  • لیوان یا وسایل آشامیدنی را به اشتراک نگذارید.
  • مراقب گزش حشرات باشید.
  • رابطه جنسی ایمن را تمرین کنید.
  • با آگاهی از خطرات بهداشتی و واکسیناسیون های خاص، هوشمندانه سفر کنید.
جمع بندی

پاتوژن ها توانایی ایجاد بیماری را دارند اما در صورتی که بدن خود را سالم نگه داریم، سیستم ایمنی بدن می تواند با پاتوژن ها و بیماری های ناشی از آن، مقابله کند.

درمان هایی برای بسیاری از بیماری های ناشی از انواع مختلف پاتوژن وجود دارد. همچنین برای کسانی که بیماری آنها قابل درمان نیست مانند برخی از عفونت های ویروسی، روش هایی برای تسکین علائم آن در دسترس است.

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *