بررسی اجمالی
کاندیدا نوعی قارچ است که می تواند باعث ایجاد عفونت در پوست شود. در شرایط طبیعی، پوست شما ممکن است میزبان مقدار کمی از این قارچ باشد. مشکلات زمانی بوجود می آیند که شروع به تکثیر کند و رشد بیش از حد داشته باشد. براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا بیش از 150 گونه کاندیدا وجود دارد. با این حال، بیشتر عفونت ها توسط گونه ای به نام کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) ایجاد می شوند.
انواع عفونت های پوستی قارچ کاندیدا عبارتند از:
- پای ورزشکار
- برفک دهانی
- عفونت قارچی واژن
- قارچ ناخن
- خارش سوارکار
- بثورات پوشک نوزاد
براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا، هفتاد و پنج درصد از زنان بزرگسال در برخی موارد به عفونت قارچی مبتلا می شوند. تحقیقات ایدز و ویروسهای خونی انسان نشان می دهد که 90 درصد از افراد مبتلا به ایدز در دهان خود دارای برفک دهانی یا کاندیدای بیش از حد هستند. این مورد به ندرت در بزرگسالان با سیستم ایمنی سالم اتفاق می افتد.
کاندیدیازیس تهاجمی هنگامی رخ می دهد که کاندیدا وارد جریان خون می شود. طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا، هر ساله حدود 46000 مورد مبتلا به این عفونت در ایالات متحده گزارش می‌شود.
چشم انداز عفونت قارچ کاندیدا اغلب بسیار خوب است. به طور کلی، این بیماری جدی نیست و به راحتی قابل درمان است. با این حال، عفونت های کنترل نشده می توانند منجر به مشکلات بالقوه و تهدید کننده زندگی شوند، به ویژه در کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. درمان سریع علاوه بر اینکه به جلوگیری از گسترش قارچ کمک کند، باعث بهبود سریع تر می‌شود.
علل و عوامل خطر چیست؟
عفونت های پوستی قارچ کاندیدا می توانند تقریباً در هر ناحیه ای از بدن رخ دهند، اما بیشتر در نواحی چین دار بدن دیده می شوند. این نواحی مکان هایی هستند که دو ناحیه پوستی یکدیگر را لمس می کنند و با هم اصطکاک دارند. چنین مناطقی شامل زیر بغل، کشاله ران و چین های پوستی و همچنین ناحیه بین انگشتان دست و پا می شوند. قارچ در شرایط گرم، مرطوب و عرق رشد می‌کند.
به طور معمول، پوست شما به عنوان یک مانع موثر در برابر عفونت عمل می کند. با این حال، هرگونه بریدگی یا تجزیه در لایه های سطحی پوست ممکن است باعث ایجاد قارچ وعفونت شود. در صورت مساعد شدن شرایط تکثیر، کاندیدا بیماری زا می‌شود یا قادر به ایجاد بیماری است. هوای گرم و مرطوب، بهداشت نامناسب یا لباس محدود کننده ممکن است این شرایط را ایجاد کند.
موارد فوق تنها عوامل خطر نیستند که باید در نظر گرفته شوند. عفونت های کاندیدا شیوع بیشتری در موارد زیر دارند:
- نوزادان
- افرادی که دارای اضافه وزن هستند
- افراد دیابتی
- افراد مبتلا به غده تیروئید کم کار یا کم کاری تیروئید
- افراد مبتلا به اختلالات التهابی
- افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند
- افرادی که در شرایط مرطوب کار می کنند
- زنان باردار
داروهای خاص نیز ممکن است خطر ابتلا به این نوع عفونت قارچی را افزایش دهند. داروهای کورتیکواستروئید موضعی مشکل‌سازترین هستند، اما قرص های جلوگیری از بارداری و آنتی بیوتیک‌ها از دلایل احتمالی دیگر هستند. اگر از این نوع داروها استفاده می کنید، باید مرتباً پوست خود را از نظر علائم عفونت کاندیدا کنترل کنید.
علائم عفونت قارچ کاندیدا
علائم بسته به موقعیت بدن متفاوت است، اما شامل موارد زیر است:
- بثورات
- تکه های قرمز یا بنفش (منطقه ای با سطح تغییر یافته)
- ماده ای سفید و پوسته پوسته بر روی مناطق آسیب دیده
- پوست پوست شدن یا ریختن پوست
- ترک در پوست
- درد
- اریتم، که منجر به مناطق قرمز می شود
- پیری یا پوستی با ظاهر سفید و نرم
- جوش های پر از چرک در حاشیه مناطق آسیب دیده
- ضایعات قرمز و سفید در دهان، همانطور که در برفک دهان دیده می شود
تشخیص عفونت قارچ کاندیدا
تشخیص عفونت قارچ کاندیدا در درجه اول به ظاهر و نمونه برداری از پوست بستگی دارد. پزشک شما خراش های پوست، بریدگی ناخن یا موهای کنده شده را از ناحیه آسیب دیده برداشته و آنها را برای معاینه بر روی لام (شیشه زیر میکروسکوب) قرار می کند. به محض تشخیص عفونت قارچ کاندیدا، اولین قدم مقابله کردن با علت اصلی است که می تواند شامل تغییر سبک زندگی برای تمیزتر شدن، کاهش وزن در صورت اضافه وزن یا مدیریت دیابت باشد.
معمولاً توصیه می شود اولین باری که عفونت را تجربه می کنید با پزشک خود مشورت کنید. این کار به پزشک این فرصت را می دهد تا تشخیص درستی داشته باشد و بهترین گزینه های درمانی را به شما ارائه دهد. کاندیدا اغلب دوباره برمی گردد (عود می کند) که در این صورت باید دوباره به پزشک مراجعه کنید.
درمان
درمان عفونت پوستی کاندیدا معمولاً ساده است. نیازی به بستری شدن نیست مگر اینکه در سیستم ایمنی خود مشکلی داشته باشید یا کاندیدا به جریان خون سرایت کرده باشد. پزشک شما ممکن است مواد خشک کننده را همراه با کرم های ضد قارچ، پمادها یا لوسیون هایی روی پوست تجویز کند. شیاف و داروهای خوراکی نیز گزینه های دیگری هستند.
احتمالاً داروهای بدون نسخه مانند کتوکونازول یا کلوتریمازول برای شما تجویز می شود، که هر دو موضعی (بر روی پوست استفاده می کنید) و از دسته داروهای ضد قارچ معروف به آزول هستند. این داروها به اشکالی مانند پماد، قرص و کرم در دسترس هستن که عوارض جانبی جدی مانند سایر داروهای ضد قارچ مانند نیستاتین یا آمفوتریسین B ندارند. آمفوترسین B داروی داخل وریدی است که فقط در محیط بیمارستان استفاده می شود.
برای درمان این عفونت، انواع مختلفی از داروها بر اساس نوع عفونت و قسمت آسیب دیده بدن استفاده خواهد شد. مانند:
- از ژل ها یا کرم های واژن مانند میکونازول، اغلب برای عفونت های قارچی واژن استفاده می شود.
- برفک غالباً با داروهای ضد قارچی به شکل لوزی، قرص یا دهان شویه مایع، درمان می شود.
- پای ورزشکار اغلب با اسپری، پودر و پماد درمان می شود.
- عفونت های شدید اغلب با داروهای خوراکی یا حتی داخل وریدی درمان می شوند.
بیشتر داروها یک یا دو بار در روز استفاده می شوند.
برخی از داروها مانند میکونازول و کلوتریمازول را می توان با خیال راحت برای درمان عفونت کاندیدا در هر سه ماهه بارداری استفاده کرد. از پزشک یا داروساز بپرسید چه مواردی برای شما بی خطر است.
همه داروها دارای عوارض جانبی بالقوه هستند. عوارض جانبی داروهای ضد قارچ اغلب شامل موارد زیر است:
- خارش در محل استعمال
- قرمزی یا سوزش خفیف در محل مصرف موضعی
- سردرد
- سوء هاضمه یا ناراحتی معده
- بثورات روی پوست
ضد قارچ های وریدی به احتمال زیاد باعث عوارض جانبی منفی می شوند که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن اشتها
- احساس بیماری
- اسهال
- درد عضلات و مفاصل
- بثورات
در موارد نادر، ضد قارچ ها ممکن است باعث واکنش های شدید آلرژیک یا واکنش های شدید پوستی نظیر لایه برداری یا تاول زدن پوست شوند.
کسانی که آسیب کبدی دارند، نباید بدون نظارت پزشک از داروی ضد قارچ استفاده کنند. ضد قارچ ها می توانند منجر به آسیب کبدی در بیماران سالم شوند، اما احتمال دارد در کسانی شدید باشد که قبلاً آسیب کبدی داشته اند.
داروهایی که ممکن است با ضد قارچها تداخل داشته باشند عبارتند از:
- ریفامپین (که به آن ریفامپیسین نیز می گویند)، نوعی آنتی بیوتیک است.
- بنزودیازپین ها، که برای ایجاد خواب و کاهش اضطراب استفاده می شود.
- ستروژن ها و پروژسترون ها که در داروهای ضد بارداری و هورمون درمانی وجود دارد.
- فنی توئین که برای درمان صرع استفاده می شود.
عفونت های کاندیدا در کودکان
کودکان در مقایسه با بزرگسالان بیشتر در معرض عفونت های پوستی قارچ کاندیدا هستند. کودکان به احتمال زیاد به عفونت های سینوسی، بثورات پوستی (از جمله بثورات پوشک)، برفک دهان و گوش درد ناشی از رشد بیش از حد کاندیدا مبتلا می‌شوند.
علائم در نوزادان و کودکان نوپا می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بثورات مداوم و سنگین پوشک
- بثورات پوستی که شبیه اگزما هستند
- لکه های سفید یا زرد روی زبان یا داخل دهان یا گونه ها
- داشتن کولیک بیش از سه ماه
- مشکلات مکرر گوش
- علائمی که در محیط های مرطوب یا هوای مرطوب بدتر می شوند
علائم در کودکان بزرگتر عبارتند از:
- دائما هوس شیرینی می کنند
- ناتوانی های یادگیری
- اغلب تحریک پذیر یا ناراضی هستند
- مشکلات مکرر گوش
- علائمی که در محیط های مرطوب یا هوای مرطوب بدتر می شوند
درمان به نوع خاص عفونت کاندیدا بستگی دارد. ممکن است داروی موضعی برای عفونت های پوستی یا داروهای ضد قارچ باشد که برخی اوقات خوراکی هستند.
درمان عفونت ممکن است تا دو هفته طول بکشد، اگرچه عود آن نسبتاً رایج است.
نکاتی برای جلوگیری از عفونت کاندیدا
اقدامات ساده ای وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به عفونت های کاندیدا انجام دهید. مثلا:
- از لباس هایی کاملاً مناسب استفاده کنید که به از بین بردن رطوبت پوست کمک می کند.
- زیر بغل، ناحیه کشاله ران و سایر نواحی مستعد آلودگی را تمیز و خشک نگه دارید.
- همیشه بعد از فعالیت هایی که باعث عرق می شوند، کاملاً دوش بگیرید و سپس بدن خود را خوب خشک کنید.
- اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، چین های پوستی خود را به درستی خشک کنید.
- هنگام گرم بودن هوا، صندل یا کفش های جلو باز بپوشید.
- جوراب و لباس زیر خود را مرتبا عوض کنید.
حرف آخر
در بزرگسالان سالم، کاندیدیازیس اغلب جزئی است و به راحتی قابل درمان است. این عفونت می تواند در بزرگسالان مسن تر، کودکان خردسال و همچنین گروه های دیگر که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند مشکل ساز شود. این عفونت ممکن است باعث گسترش عفونت به سایر قسمت های بدن به ویژه برفک دهان شود. مناطقی که عفونت می تواند در آنها گسترش یابد شامل موارد زیر است:
- مری
- دریچه های قلب
- روده
- کبد
- ریه ها
اقدامات پیشگیرانه و همچنین درمان زود هنگام می تواند کمک زیادی به جلوگیری از رشد کاندیدا کند. هرچه زودتر ب موارد مشکوک به کاندیدیازیس را پی گیری کنید، نتیجه بهتر خواهد بود. اگر بثورات پوستی شما همراه با درد شکم یا تب شدید است، به اورژانس مراجعه کنید.
