بیماری گریوز چیست؟
بیماری گریوز (Graves’ Disease)، یک بیماری خود ایمنی است که باعث می شود غده تیروئید در بدن بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. این بیماری با نام پرکاری تیروئید شناخته می شود. بیماری گریوز یکی از رایج ترین اشکال پرکاری تیروئید است.
در بیماری گریوز، سیستم ایمنی بدن آنتی بادی هایی ایجاد می کند که به عنوان ایمونوگلوبولین های محرک تیروئید شناخته می شوند. سپس این آنتی بادی ها به سلول های سالم تیروئید متصل می شوند. این آنتی بادی ها باعث تولید بیش از حد هورمون توسط تیروئید می‌شوند.
هورمون های تیروئید بسیاری از جنبه های بدن را تحت تأثیر قرار می دهند. این جنبه‌ها می توانند شامل عملکرد سیستم عصبی، رشد مغز، دمای بدن و سایر عناصر مهم باشند.
پرکاری تیروئید اگر درمان نشود می تواند باعث کاهش وزن، اضطراب، لرزش، تحریک پذیری، افسردگی و خستگی ذهنی یا جسمی شود.
علائم
بسیاری از علائم بیماری‌های گریوز و پرکاری تیروئید شبیه به هم هستند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- لرزش دست
- کاهش وزن
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
- عدم تحمل گرما
- خستگی
- عصبی بودن
- تحریک پذیری
- ضعف عضلانی
- گواتر (تورم در غده تیروئید)
- تکرر حرکات روده
- مشکل خواب
درصد کمی از افراد مبتلا به بیماری گریوز، پوست قرمز و ضخیم شده را اطراف ناحیه ران تجربه می کنند. این بیماری به نام درموپاتی گریوز شناخته می شود.
علامت دیگری که ممکن است تجربه کنید به عنوان افتالموپاتی گریوز (تیروئید چشمی) شناخته می شود که نوعی بیماری خود ایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافت های اطرف چشم حمله می کند و باعث ایجاد التهاب در بافت‌های اطراف و پشت چشم می شود. وقتی این اتفاق می افتد، ممکن است چشم‌ها برجسته شده و از کاسه بیرون بیایند.
موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی آمریکا تخمین می زند که 30 درصد از افراد مبتلا به بیماری‌گریوز، مورد خفیفی از افتالموپاتی گریوز را تجربه می کنند. 5 درصد از این 30 درصد، دچار افتالموپاتی گریوز شدید می شوند.
چه عواملی باعث بیماری گریوز می شوند؟
در اختلالات خود ایمنی مانند بیماری گریوز، سیستم ایمنی بدن شروع به مبارزه با بافت ها و سلول های سالم بدن می کند. سیستم ایمنی بدن معمولاً پروتئین هایی به نام آنتی بادی تولید می کند تا با مهاجمین خارجی مانند ویروس ها و باکتری ها مبارزه کنند.
این آنتی بادی ها به طور خاص برای هدف قرار دادن مهاجم خاص تولید می شوند. در بیماری‌گریوز، سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنتی بادی هایی به نام ایمونوگلوبولین های محرک تیروئید تولید می کند که سلول های سالم تیروئید خود را هدف قرار می دهند.
اگرچه دانشمندان می دانند که افراد می توانند توانایی ساخت آنتی بادی علیه سلولهای سالم خود را به ارث ببرند، اما آنها راهی برای تعیین علت ایجاد یا گسترش بیماری گریوز ارائه نمی دهند.
چه کسی در معرض خطر بیماری گریوز است؟
کارشناسان معتقدند که این عوامل ممکن است در خطر ابتلا به بیماری گریوز تأثیرگذار باشند:
- وراثت
- استرس
- سن
- جنسیت
این بیماری معمولاً در افراد کمتر از 40 سال دیده می شود. همچنین در صورت ابتلا اعضای خانواده به بیماری گریوز، خطر ابتلا به آن به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. زنان هفت تا هشت برابر بیشتر از مردان به آن مبتلا می شوند.
داشتن یک بیماری خود ایمنی دیگر نیز خطر ابتلا به بیماری‌گریوز را افزایش می دهد. آرتریت روماتوئید، دیابت نوع 1 و بیماری کرون نمونه هایی از این بیماری های خود ایمنی هستند.
چگونه بیماری گریوز تشخیص داده می شود؟
در صورت مشکوک بودن به بیماری گریوز ، پزشک ممکن است درخواست چند آزمایش کند. اگر کسی در خانواده شما به بیماری گریوز مبتلا شده باشد، پزشک می تواند مدت زمان تشخیص را بر اساس سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی شما کاهش دهد.
این تشخیص باید توسط آزمایش خون تیروئید تأیید شود. یک پزشک متخصص در بیماری های مربوط به هورمون ها (معروف به متخصص غدد) ممکن است فرایند آزمایش و تشخیص را مدیریت کند.
پزشک ممکن است برخی از آزمایشات زیر را نیز درخواست کند:
- آزمایش خون
- سونوگرافی تیروئید
- تست جذب ید رادیواکتیو
- تست هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)
- آزمایش ایمونوگلوبولین تحریک کننده تیروئید (TSI)
ترکیب نتایج این آزمایش‌ها به پزشک کمک می کند تا بیماری گریوز یا نوع دیگری از اختلال تیروئید را تشخیص دهد.
چگونه درمان می شود؟
سه گزینه درمانی برای افراد مبتلا به بیماری گریوز وجود دارد:
- داروهای ضد تیروئید
- درمان با ید رادیواکتیو (RAI)
- جراحی تیروئید
پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد از یک یا چند گزینه دیگر برای درمان اختلال خود استفاده کنید.
داروهای ضد تیروئید
داروهای ضد تیروئید مانند پروپیل تیوراسیل یا متی مازول ممکن است توسط تجویز شود. مسدود كننده هاي بتا نيز ممكن است براي كمك به کاهش تاثيرعلائم تا زمان شروع ساير درمان ها، تجویز شوند.
رادیو ید درمانی
یُد درمانی رادیواکتیو یکی از رایج ترین درمان های بیماری گریوز است. این روش درمانی نیاز به مصرف دوز ید رادیواکتیو 131- دارد.
در این درمان، معمولاً نیاز است که مقدار کمی یُد به شکل قرص مصرف شود. پزشک در مورد اقدامات احتیاطی که باید با این روش درمانی انجام دهید با شما صحبت خواهد کرد.
جراحی تیروئید
اگرچه جراحی تیروئید یک گزینه است، اما کمتر استفاده می شود. اگر درمان های قبلی به درستی کار نکرده باشند یا به سرطان تیروئید مشکوک باشید، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند، اگرچه سرطان تیروئید در شرایط بیماری گریوز نادر است.
همچنین در صورتی که فرد باردار باشد و امکان استفاده از داروهای ضد تیروئید وجود نداشته باشد، ممکن است جراحی تیروئید توصیه شود. در این حالت جراحی به دلیل خطر سقط جنین تا سه ماهه دوم انجام نمی شود.
در صورت لزوم جراحی، پزشک کل غده تیروئید را از بین می برد (تیروئیدکتومی کامل) تا خطر بازگشت پرکاری تیروئید را از بین ببرد. تیروئیدکتومی کامل درمان استاندارد برای افراد مبتلا به بیماری‌گریوز است.
اگر جراحی را انتخاب کنید، به درمان جایگزین هورمون تیروئید به صورت مستمر نیاز دارید. با پزشک خود صحبت کنید تا در مورد مزایا و خطرات گزینه های مختلف درمانی بیشتر بدانید.
